W dniu 18 maja 2022 r. w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie odbyła się uroczysta Jubileuszowa Sesja poświęcona 100-leciu Polskiego Towarzystwa Geologicznego
Wydarzenie zostało objęte patronatem narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie uzyskania niepodległości i patronatem honorowym Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, a w skład Komitetu Honorowego weszli: Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska oraz Piotr Dziadzio, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Główny Geolog Kraju, Pełnomocnik Rządu do Spraw Polityki Surowcowej Państwa.
Patronami Sesji Jubileuszowej zostali: dyrektor PIG-PIB Mateusz Damrat
i dyrektor Instytutu Nauk Geologicznych UJ Mariusz Kędzierski.
Sesja zwieńczyła obchody związane z setną rocznicą powstania Polskiego Towarzystwa Geologicznego (24.04.1921 r.) w Krakowie.
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Geologicznego w dniu 16 września 2020 r. podjął decyzję o przygotowaniu jubileuszu.
Na czele Komitetu Organizacyjnego Obchodów Stulecia Towarzystwa stanął Rafał Sikora, jego zastępcą został Piotr Krzywiec, a sekretarzem –Oliwia Kowalczewska.
Członkami komitetu zostali także: Anna Bagińska, Wojciech Drzewicki, Anna Fijałkowska-Mader, Piotr Freiwald, Michał Gradziński, Artur Kędzior, Andrzej Konon, Krzysztof Labus, Artur Marcinkowski, Przemysław Mroczek, Andrzej K. Piotrowski, Izabela Ploch, Joanna Rotnicka-Dłużewska, Tomasz Rychliński, Krzysztof Starzec, Zofia Struś, Piotr Strzelecki, Andrzej Świąder, Marta Tomaszczyk, Wiesław Trela i Anna Waśkowska.
Uroczystą sesję rozpoczął prezes Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Tadeusza Peryt, który odczytał adresy wystosowane przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę oraz Głównego Geologa Kraju Piotra Dziadzio
zapraszamy do galerii listów gratulacyjnych
Następnie Prezes PTGeol przywitał licznie zgromadzonych gości (w tym reprezentujących towarzystwa geologiczne z Austrii, Estonii, Litwy, Rumunii i Słowacji).
Szczególnie gorąco zostali powitani uczestniczący w sesji członkowie honorowi towarzystwa: Andrzej Ślączka, Bohdan Kozerski, Jerzy Lefeld, Andrzej Paulo, Jacek Motyka oraz Jonas Satkunas (z Litwy).
Wydarzeniu towarzyszyła podniosła atmosfera, którą podkreślił moment wręczenia odznaczeń państwowych przyznanych przez Prezydenta RP członkom i działaczom Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Ceremonii dokonał wicewojewoda małopolski Ryszard Pagacz.
Złotym Krzyżem Zasługi został wyróżniony Alfred Uchman,
Srebrnym Krzyżem Zasługi – Katarzyna Strzemińska
Brązowym Krzyżem Zasługi – Michał Gradziński, Artur Kędzior,
Izabela Ploch i Rafał Sikora
Kolejne wyróżnienie przypadło Towarzystwu jako instytucji od wielu lat czynnie działającej w regionie małopolskim.
Nagrodę Województwa Małopolskiego – Medal Polonia Minor
przekazał wicemarszałek województwa małopolskiego Józef Gawron.
Następnie przyszedł czas na przybliżenie dziejów PTGeol i refleksji nad jego przyszłością. Chlubną historię towarzystwa zaprezentował Rafał Sikora.
W referacie przypomniane zostały cele i pierwsze lata działalności PTGeol, wskazane najbardziej istotne jego osiągnięcia i nie zabrakło wspomnień wybitnych postaci polskiej geologii działających w Towarzystwie.
W Jubileuszowej Sesji brał udział prof. Andrzej Ślączka członek Komitetu Organizacyjnego 50-lecia PTGeol, które miało miejsce w Krakowie w 1971 r.
W dowód uznania przewodniczący obecnego Komitetu przekazał Profesorowi podarunek od członków PTGeol, a zgromadzeniu nagrodzili zasłużonego gościa brawami.
Wyzwania, przed jakimi stoi środowisko geologiczne przedstawili Jacek Matyszkiewicz i Piotr Strzelecki w referacie „Polskie Towarzystwo Geologiczne – sto lat i co dalej?”.
Prelegenci zwrócili uwagę, na nadal aktualną potrzebę skupienia środowiska geologicznego z różnych ośrodków, problem współczesnego postrzegania geologii przez społeczeństwa w Polsce i na świecie oraz braku świadomości społecznej na temat roli geologa w rozwoju społecznym i gospodarczym.
Z dotychczasowych działań jako priorytetowe wymienili organizację zjazdów w terenie, a przede wszystkim kongresów geologicznych oraz utrzymanie wysokiego poziomu Annales Societatis Geologorum Poloniae. Wśród wyzwań stojących przed Towarzystwem wskazali: organizację „Olimpiady Geologicznej” pod auspicjami PTGeol, intensywne działania promocyjne w celu zwiększenia świadomości społecznej roli geologii we współczesnym świecie i stopniowe przekształcanie Towarzystwa w bardziej inkluzywne.
Na koniec prelegenci zauważyli, że na jednej z polskich uczelni powstał kierunek nauczania „Górnictwo kosmiczne otworowe”, co jest wyrazem nadchodzących wyzwań, którym nasze środowisko powinno sprostać …
Po chwilach refleksji wystąpili goście, reprezentujący liczne polskie i zagraniczne instytucje i stowarzyszenia naukowe oraz uczelnie wyższe [zob. galeria – adresy].
Pierwszy zabrał głos dyrektor PIG-PIB Mateusz Damrat, który z okazji zaszczytnego jubileuszu pogratulował PTGeol wielu sukcesów, życzył dalszych osiągnięć w rozwoju geologii oraz jednoczeniu polskich geologów i wręczył Towarzystwu pamiątkowy grawerton.
Z gratulacjami i życzeniami wystąpili również:
Prof. Mariusz Kędzierski, dyrektor Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Prof. Krzysztof Galos, dyrektor Instytutu Gospodarowania Surowcami Mineralnymi i Energią PAN,
Prof. Anna Pietranik, dyrektor Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego,
Prof. Jakub Kierczak, prezes Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego,
Dr Artur Pędziwiatr, sekretarz Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego,
Prof. Konrad Wołowski z Polskiego Towarzystwa Botanicznego, które w tym roku obchodzi jubileusz stulecia,
Dr Tomasz Bardel, sekretarz Polskiego Komitetu Geologii Inżynierskiej i Środowiska,
Prof. Kazimierz Krzemień ze Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich,
Dr Roman Lahodynsky z Austriackiego Towarzystwa Geologicznego,
Dr Lauri Jussu z Estońskiego Towarzystwa Geologicznego,
Prof. Andrzej Witkowski ze Stowarzyszenia Hydrogeologów Polskich,
Prof. Błażej Berkowski, który odczytał list gratulacyjny od dziekana Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza,
Prof. Stanisław Mazur, zastępca dyrektora Instytutu Nauk Geologicznych PAN,
Prof. Dušan Plašienka ze Słowackiego Towarzystwa Geologicznego.
Prof. Jonas Satkunas z Litewskiego Towarzystwa Geologicznego przekazał PTGeol bardzo oryginalny prezent…
Prymitywny młot, z humorystycznym przekazem, że przedmiotem zainteresowań geologów jest ten sam materiał, którym zajmowali się ludzie w epoce kamienia łupanego 🙂
Ponadto zostały przekazane listy i gratulacje z Polskiego Stowarzyszenia Geotermicznego oraz towarzystw geologicznych z Rumunii (reprezentowanego przez Andreę Marza i Vlada Ene) i Szwecji.
Kolejną częścią uroczystości było wręczenie odznaczeń i wyróżnień. Na wniosek prezesa Polskiego Towarzystwa Geologicznego Minister Klimatu i Środowiska nadała odznakę honorową „Zasłużony dla Polskiej Geologii” 31 osobom. Byli to:
Zygfryd Barełkowski, Bartosz Budzyń, Jerzy Fedorowski, Paweł Filipiak, Andrzej Gałaś, Norbert Garczyński, M. Adam Gasiński, Józef Górski, Michał Gradziński, Artur Kędzior, Andrzej Konon, Jerzy Lefeld, Magdalena Misz-Kennan, Ewa Malata, Jacek Matyszkiewicz, Stanisław Mazur, Andrzej Muszyński, Wojciech Narębski, Wojciech Nemec, Jan Przybyłek, Mariusz Salamon, Cyprian Seul, Rafał Sikora, Andrzej Muszyński, Wojciech Narębski, Wojciech Nemec, Jan Przybyłek, Mariusz Salamon, Cyprian Seul, Frank Simpson, Janusz Skoczylas, Stanisław Skompski, Paweł Sydor, Alfred Uchman, Anna Waśkowska, Michał Zatoń i Andrzej Żelaźniewicz.
Z upoważnienia i w imieniu Ministra Klimatu i Środowiska dziewiętnastu spośród nich – obecnych na uroczystości – odznakę tę wręczył Mateusz Damrat, dyrektor PIG-PIB. Pozostałym odznaczonym i rodzinie Zygfryda Barełkowskiego honorowa odznaka zostanie wręczona w terminie późniejszym.
Następnie prezes PTGeol Tadeusz Peryt wręczył dyplomy członka honorowego PTGeol: Januszowi Skoczylasowi, Jackowi Matyszkiewiczowi i Adamowi Gasińskiemu.
Tym samym obecnie tytuł członków honorowych posiada 12 osób w kraju, z których większość była obecna na uroczystości.
Z okazji jubileuszu Polskie Towarzystwo Geologiczne ustanowiło imienne medale Bene Merito, które przyznawane będą w uznaniu szczególnego wkładu w działalność i pomyślną realizację celów i misji Polskiego Towarzystwa Geologicznego.
Przyznane po raz pierwszy medale z rąk prezesa Tadeusza Peryta otrzymali: Barbara Večer z Austrii i Michael A. Kaminski z Arabii Saudyjskiej,
a z Polski – Zofia Struś, Józef Chowaniec, Michał Gradziński, Grzegorz Haczewski, Paweł Karnkowski, Artur Kędzior, Włodzimierz Mizerski, Andrzej Piotrowski, Krzysztof Szamałek i Andrzej Żelaźniewicz (jeden z medalistów, Janusz Magiera, nie mógł niestety odebrać wyróżnienia w trakcie sesji).
Nagrodę naukową im. Henryka Świdzińskiego za rok 2021 odebrała Joanna Uroda (Wydział Geologii UW) za artykuł pt. Neogene activity of the Outer Carpathians recorded by thrust-top basin deposits – an example from the Rzeszów area, Poland opublikowany w Acta Geologica Polonica, 70: 79–96 (DOI: 10.24425/agp.2019.126461).
Uroczystą sesję zwieńczyło otwarcie wystawy Sto lat Polskiego Towarzystwa Geologicznego, dokonane przez patronów sesji. Wystawa prezentuje najważniejsze wątki działalności PTGeol, które szerzej są opisane w specjalnym numerze Przeglądu Geologicznego (nr 4-2022), poświęconemu stuleciu towarzystwa. Została ona opracowana graficznie przez Monikę Cyrklewicz i przygotowana przy wydatnym wsparciu PIG-PIB.
W przyszłości wystawa będzie prezentowana w ośrodkach regionalnych PTGeol i podczas wydarzeń organizowanych przez Towarzystwo.
Polskie Towarzystwo Geologiczne od wielu lat współpracuje z firmami branżowymi, jednostkami samorządowymi oraz instytucjami naukowymi w Polsce.
W związku z tym Sponsorem Głównym Jubileuszowej Sesji było
PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.
Sponsorami:
Orlean Upstream oraz Gas Storage Poland
Uroczystość uzyskała wsparcie licznych Partnerów:
Województwo Małopolskie,
Jastrzębska Spółka Węglowa S.A.,
Geofizyka Toruń S.A.,
Instytut Nafty i Gazu – PIB,
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN,
Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH,
Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego,
Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego,
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM w Poznaniu,
Instytut Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego,
Instytut Nauk Geologicznych PAN
Fundacja Mikropaleontologiczna Micropress.
Komitet Organizacyjny Obchodów 100-lecia PTGeol oraz Zarząd Główny Towarzystwa składają serdeczne podziękowania Sponsorowi Głównemu, Sponsorom oraz Partnerom za wsparcie organizacji Jubileuszowej Sesji poświęconej obchodom 100-lecia Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Przyczyniło się ono do przygotowania odpowiedniej oprawy wydarzenia i jest wyrazem udanej współpracy Polskiego Towarzystwa Geologicznego z firmami branżowymi i środowiskiem naukowym w Polsce.
Relację przygotowali: Rafał Sikora i Tadeusz Peryt
Fotografie: Waldemar Obcowski